Eski Turk Dini Nedir ?

Deniz

New member
Eski Türk Dini Nedir?

Eski Türk dini, Orta Asya'nın bozkırlarında yaşayan Türk topluluklarının inançlarını ve ritüellerini ifade eden bir kavramdır. Bu din, tam anlamıyla bir tek din olmasa da, halkların tarihsel ve kültürel yapılarıyla şekillenen, belirli tanrı anlayışları, doğa kültleri ve atalar inançlarıyla bilinir. Türklerin İslamiyet'i kabul etmeye başlamadan önceki dini inançları, genellikle Şamanizm, Tengricilik ve animist öğelerden oluşan bir sentezdir. Eski Türk dini, göçebe yaşam tarzının etkisiyle, doğayla iç içe ve doğal unsurlara saygı gösteren bir inanç sistemi olarak öne çıkar.

Eski Türk Dininin Temel Özellikleri

Eski Türk dini, çok tanrılı bir inanç sistemi olmasına rağmen, her şeyin bir yaratıcı gücü olan "Tengri"ye inanır. Tengri, eski Türklerin en yüce tanrısıdır ve gök tanrısı olarak kabul edilir. Bu inanç, Türklerin gökyüzüne, doğaya ve evrene olan saygısını ve bağlılıklarını yansıtır. Ayrıca, eski Türk dini doğa unsurlarına ve doğa olaylarına da büyük bir saygı gösterir. Güneş, ay, dağlar, nehirler ve ormanlar gibi doğa ögeleri kutsal kabul edilir.

Tengricilik ve Şamanizm: Eski Türk Dininin Temel İnançları

Eski Türk dini denince akla ilk olarak gelen inanç sistemleri Tengricilik ve Şamanizm'dir. Tengricilik, Türklerin en eski inançlarından biri olup, her şeyin yaratıcı gücü olan Tengri'ye tapınmayı esas alır. Tengri, göklerin, yeryüzünün ve insan yaşamının yaratıcısı olarak kabul edilir. Bu inanç, Türklerin kozmik düzenle ilgili görüşlerini, tabiatla olan ilişkilerini ve evrene dair anlayışlarını şekillendirmiştir.

Şamanizm ise, eski Türklerde dini ritüellerin ve halk inançlarının temelini oluşturur. Şamanlar, doğa ile ilişki kurarak hastalıkları tedavi etmeye, kehanetlerde bulunmaya ve ruhsal bir denge sağlamak amacıyla çeşitli ritüeller gerçekleştirirlerdi. Şamanlar, doğayla bir bütün olarak kabul edilir ve ruhların dünyasına girebilme yeteneğine sahip olduklarına inanılırdı. Şamanist ritüeller, müzik, dans ve trans halindeyken yapılan dua ve ibadetler gibi öğeler içerirdi.

Eski Türk Dininde Ataların Ruhlarına İnanma

Eski Türkler, atalarının ruhlarına büyük bir saygı gösterirlerdi. Bu, Türklerin atalar kültüne verdikleri önemin bir yansımasıdır. Ataların ruhlarının, yaşayanların hayatını etkilediğine inanılır, bu yüzden ölenlerin ruhlarına saygı göstermek için çeşitli ritüeller yapılırdı. Bu ritüeller, ataların mezarlarına sunular bırakmak, törenler düzenlemek ve ataların ruhlarıyla iletişim kurmaya yönelik dini uygulamaları içerirdi. Ayrıca, eski Türkler, bazı hayvan türlerinin kutsal kabul edilmesi nedeniyle, ölen bir kişinin ruhunun bazı hayvanlara geçebileceğine inanırlardı.

Eski Türk Dininin Başlıca İbadetleri

Eski Türklerde dini ibadetler, genellikle doğa unsurlarıyla uyum içinde yapılan bir yaşam biçimiyle ilişkilidir. Türkler, doğa olaylarının ve zamanın belirli döngülerinin tanrıların iradesini yansıttığını düşünürlerdi. Bu nedenle, belirli zamanlarda ve yerlerde dini törenler ve ibadetler yapılırdı. Özellikle Türkler, dağların zirvelerine, göl kenarlarına ve ağaçlara çeşitli adaklar sunar, bu yerleri kutsal kabul ederlerdi.

Eski Türk Dini ve Diğer Uygarlıklarla Etkileşim

Eski Türk dini, yalnızca Türk boylarının kendi iç yapılarıyla değil, aynı zamanda çevrelerindeki diğer uygarlıklarla da etkileşimde bulunmuş bir din sistemidir. Çin, Pers, Hint ve Grek uygarlıklarıyla olan ilişkiler, Türklerin dini inançlarının zamanla değişim göstermesine neden olmuştur. Özellikle Türklerin Orta Asya'dan Batı'ya doğru göç etmeleri, farklı dini anlayışların Türklerin dini yaşamına dahil olmasına neden olmuştur. Bu süreçte, İslamiyet öncesi Türkler, Maniheizm, Budizm ve Hristiyanlık gibi dinlerle tanışmışlardır.

Eski Türk Dininde Doğa ve Evrenin Önemi

Eski Türk dini, doğa unsurlarına büyük bir saygı duyan bir inanç sistemidir. Gökyüzü, yer, dağlar, nehirler ve diğer doğal varlıklar, Tanrı'nın yeryüzündeki yansıması olarak kabul edilirdi. Türkler, bu unsurların her birine ayrı bir kutsiyet atfeder ve onları sürekli olarak tanrılarla ilişkilendirirlerdi. Türklerin inançlarına göre, evrenin dengesinin bozulmaması için insanların doğayla uyum içinde yaşaması gerekir.

Eski Türk Dininin Günümüze Etkileri

Eski Türk dini, modern Türk toplumunun kültürel mirasında hala bazı izler bırakmıştır. Özellikle Türklerin, doğayla uyum içinde yaşamaya olan ilgisi, Tengricilik ve Şamanizm gibi öğeler, Türk folklorunda ve geleneklerinde izlenebilir. Türklerin İslamiyet'i kabul etmeleriyle birlikte eski inançlar büyük oranda silinmiş olsa da, Tengri'nin ve doğa unsurlarının kutsallığına dair inanışlar hala bazı yerel ritüellerde ve halk inançlarında yaşatılmaktadır.

Eski Türk Dini ve Şamanizm'in Rolü

Şamanizm, eski Türk dininin en önemli parçası olarak kabul edilir. Türkler, şamanlar aracılığıyla hem doğa ile hem de öteki dünyalarla iletişim kurduklarına inanırlardı. Şamanlar, dini liderler olarak kabul edilir, toplumu ruhsal olarak yönlendirir, hastalıkları tedavi eder ve çeşitli doğa olaylarını yorumlarlardı. Şamanizm, Türklerin insan ruhunun ölümsüzlüğü, doğa ile olan ilişkisi ve evrensel dengeyi koruma düşüncelerini ortaya koyar.

Sonuç

Eski Türk dini, göçebe yaşam tarzının, doğal çevrenin ve toplumsal yapının bir ürünü olarak şekillenmiş, çok tanrılı ve animist bir inanç sistemidir. Tengricilik, Şamanizm ve atalar kültü, bu dinin temel taşlarıdır. Türklerin inanç dünyasında doğa ile uyum, Tanrı'nın her yerdeki varlığı ve ataların ruhlarına saygı gibi unsurlar önemli bir yer tutar. Eski Türk dini, zamanla İslamiyet ile yer değiştirerek kaybolmuş olsa da, bazı öğeleri günümüz Türk kültüründe yaşamaya devam etmektedir.